_რაზე ოცნებობ?_იკითხა ბიჭმა.
_ეეჰ!.. რამდენ რამეზე ვოცნებობ_ცას ახედა გოგომ.
_მაინც რაზე?_დაინტერესდა...
_ოცნება იმისთვისაა, ჩუმად, შენთვის იხალისო, რაღაც ინატრო...
_ოცნება ჩუმი ნატვრაა_დასძინა ჩუმად.
_მითხარი შენი ჩუმი ნატვრა!.._გაიღიმა ბიჭმა.
_ჩუმი-თქო, ჩუმი... შენთვის უნდა გინდოდეს, მალულად, უკვე გამხელილი_ოცნება კი არა ჩვეულებრივი სურვილია, ასრულებადი...
_ანუ აუსრულებელზე უნდა იოცნებო?_გაუკვირდა ბიჭს.
_გააჩნია
ოცნებას. აუსრულებელი, ასრულებადი_ბევრნაირია ძალიან, მაგალითად, ”პირადი
სერიოზული”, როცა ბავშვს ნაჩხუბარი დედ-მამის შერიგება უნდა; ”არაპირადი
სერიოზულია”, რომელიც ეხება მაგალითად, სამშობლოს.

”პირადი არასერიოზულია”, ფერადია ოცნება, რომელიც ეხება რაღაც მატერიალურს.

ეეჰ!.. რამდენნაირია კიდევ...

__კიდევ?

__ჰო, შურისძიების ოცნება, გაახალგზრდავების ოცნება.

__ჰოო...
არასდროს მიფიქრია ამდენნაირი ოცნება თუ არსებობდა.___ჩაფიქრდა და ცოტა
ხანში სთხოვა:__მითხარი ერთი ”არასერიოზული” ოცნება შენი, იქნებ არც ისეთი
აუსრულებელია...

__არა, არა!..__იუარა გოგომ.

ვერასდროს აასრულებ__დააყოლა ჩუმად.

__რატომ?

__არფ გეყტყვი და იმიტომ...

__კარგი... და ოცნებაზე ასე სერიოზულად როდოს დაფიქრდი?

რამდენნაირიაო, სხვადასხვა სირთულის, სიმძიმისო...

__როდის?__მაშინ, როცა პირველად ჩავხედე თვალებში წვიმას...

__წვიმას? თვალებში? ეე, რა უცნაური ხარ...

შესახედავადაც...


რაღაცნაირი მწვანე თვალები, სასაცილო წარბები_ხან მჭმუნვარედ შეკრული,
დასაქუხებლად მომზადებული ღრუბლებივით, ხანაც_გახსნილი, პირმცინარი
მზესავით ანათებს მაშინ ეგ ალუჩისფერი თვალები, და პაწაწინა,
ძლივსშესამჩნევი ხალები ლოყაზე, სულ სამი, საამი...

თხელი, ოდნავკეხიანი ცხვირი, სიფრიფანა ნესტოებით და მხრები... ლამაზი, გაშლილი, ამაყი. მაგრამ მაინც უმწეო, ფაქიზი...
_და შენი ოცნება რა არია?__შეაწყვეტინა გოგომ.
_მოიცა,
დამამთავრებინე, ახლა აღვწერ ჩემს ოცნებას!.._და გააგრძელა_ გრძელი,
თხელი თითები და გრილი ხელისგულები..._შეჩერდა და გადაწყვეტილებასავით
დასძინა, თან თვალები გაუსწორა_მეოცნებე გოგონავ, მე სულ შენთან
ვიქნები...

ჩამავალი მზის წინ ვზივარ. ზღვა წითელია, მზეც წითელია.ასეთ მზეს მკვდრის მზეს ეძახიან...
ტანში გამცრა.
რას ელის ჩემი სული?
ღაწვებზე თბილმა, მლაშე წვიმამ იწვიმა.
სიკვდილი არაფერია თუ შენს თანადგომას ვიგრძნობდი. ოღონდ არა ისეთს შენ რომ გგონია.
სულიერს...
შენი სულის სიახლოვეს ვერ ვგრძნობ. შენ სადღაც ხარ,შორს. მე მარტო ვარ ამ კუნძულზე.
როგორი დაბურული ტყეა ირგვლივ.ჩემი სული თითქოს ამ ტყეშია დაკარგული. - არა, ამ გაუვალ, ბნელ ტყეში შენ ვერასოდეს მიპოვი, ვერასოდეს... მთელი ცხოვრება სულიერ მარტოობაში ვიქნები...
თუმცა არც კი ვიცი რამდენია ეს მთელი ცხოვრება.
იქნებ არც ისე ბევრი?...



"მე მოვედი"
ფიქრების ზღურბლზე
შენს მონატრებას ვერ გაუძლებს ამაღამ გული...
ცხოვრება ღიმილია მაშინაც კი როცა სახეზე მოგორავს ცრემლი....

არ იფიქრო, რომ შენი დანაშაული მე გაპატიე... არა...გულმა გაპატია, იმ თვალებმა და იმ უჩვეულო სიყვარულმა ოდესღაც რომ იყო...

პატიება არასოდეს გითხოვია, მაგრამ მე გპატიობდი ყოველთვის ამ ხნის მანძილზე...რატომ? რისთვის? არ ღირს ძიებად... ყველაფერი თითქმის შეუმჩნევლად დაიწყო. თავიდანვე გაპატიე უხეში ქცევა, გაპატიე იმიტომ, რომ მიყვარდი... ხანგრძლივი გამოდგა ლოდინი, გული გპატიობდა შენი დუმილით გამოწვეულ მძიმე ტკივილს, ოცნებაში გატარებულ დღეთა სიმრავლეს...
გპატიობდი...რატომ?იმიტომ, რომ ტკივილამდე მიყვარდი.ყოველი შენი გახსენება ტკივილს მაყენებდა, ჩემივე ცრემლებით საზრდოობდა ჩემი გული...ჩვენი სიყვარულისთვის ისევ ვდუმდი იმიტომ, რომ მე ბედნიერი ვიყავი. მე შენ მიყვარდი...

დრო გადიოდა, მე ვეღარ ვმალავდი ჩემს სიყვარულს. ბედნიერების სამოსით შებურული, ცრემლიანი თვალებით და იმედით ველოდი ახალი დღის გათენებას და ჩემთვის ტუჩების ოდნავი მოძრაობით ლოცვასავით ვჩურჩულებდი..."ოღონდ შენ მოდი და გული ყველაფერს გაპატიებს" ...

დრო კი ისევ სიჩუმეში გადიოდა...ძლიერი, ჯიუტი და ამაყი გამოდექი, გაწამდა გული, გაილია სული...ჩანელდა ცეცხლი... "ყველაფრის პატიება ღმერთს შეუძლიაო" უთქვამთ და მე, უბრალო მოკვდავმა ვერ შევძელი ყველაფრის პატიება.

ვეღარ გაპატიე შენთვის დაღამებული ღამეების და გათენებული დღეების სიმრავლე.

ვერ გაპატიე შენთვის გაწვიმებული ცრემლების სიწმინდის არ დაფასება, გაღვიძებული იმედის ჩაკვლა, რწმენით დაამებული ტკივილის კვლავ განახლება...

...მე გპირდებოდი, რომ ყოველთვის დავიცავდი ჩემს სიყვარულს, მაგრამ ვერ შევძელი...მაპატიე!

შენ დამიკარგე ყოველი ნდობა ადამიანის მიმართ ...ჩემი სიყვარული გიწოდე და საპასუხოდ სიყვარულს ველოდი შენგან...

...მაპატიე...ალბათ დიდი მოვალეობა დაგაკისრე და ჩემი მარტოობის, გულდახურულობის მიზეზი გახდი. დამენგრა ჩემს მიერ აგებული ოცნებისა და სიყვარულის კოშკი და მწარე რეალობის წინაშე აღმოვჩნდი...გაბრაზებული გულით ესეც შენ დაგაბრალე...

მაპატიე........

წლებია მოლოდინით გავყურებ გზას და მოგონებები ტკივილად მქცევია.ისე მენატრები ლამის გული გასკდეს ,შეწყვიტოს შენს გარეშე ამაოდ ძგერა..
ისე მენატრები, მსურს ყოველ ღამე მონატრება ცრემლების გიძღვნა.
ვზივარ სარკმელთან..მთვარეს შევყურებ,თითქოს რჩევას ვთხოვ ..ჩუმჩუმელა ვარსკვლავი ურცხვად მეარშიყება,მაგრამ.. ყოველ წუთს, ყოველ წამს შენი სახე მელანდება,ეშმაკური გამოხედვა და საყვარელი ღიმილი,რომელიც არასოდეს მათრობდა... მინდა ისევ მთელი სამყაროს გასაგებად ყვიროდე : _ -, მიყვარხარ!
ამას ვწერ და თვალები ცრემლებით მევსება,სხეული მიკანკალებს და ტანში ჟრუანტელი მივლის, თითქოს შენს შეხებას ვგრძნობ...მინდა წამით შეგეხო, გულში ჩამიკრა,ისევ შემომხვიო ძლიერი ხელები და ნაზად ჩამჩურჩულო:_ შენ ჩემი შვილების დედა იქნები! ღმერთო... რას წარმოვიდგენდი, რომ ასე მოხდებოდა.. რომ შემიყვარდებოდი და შენს გამო ჩამავალი მზის ფონზე ცრემლებს დავღვრიდი...რომ ყოველი შენს თავს გამახსენებდა და მაიძულებდა შენზე მეოცნება; სულის ტკივილამდე მენატრები. ამას კი ახლა მივხვდი, როცა ჩემგან ძალიან შორს ხარ. თუმცა ვინ იცის მომავალი რას გვიმზადებს..

აჰჰა და აიღეთ, წაიღეთ ჩემი გული რომელიც უკვე დამსხვრეულია. წაიღეთ შორს! არ მაქვს პრობლემა! მომაშორეთ! ვიცხოვრებ გულის გარეშე. აზრი მაინც არ აქვს ... გინდ მქონდეს, გინდ არა... ოცნება მე სულ თან დამსდევდა... ყველანაირი ფერის იყო ის... მაგრამ ახლა მხოლოდ შავ-თეთრი დარჩა. რომელიც მაინც არ სრულდება... დარჩა მხოლოდ ფუჭი ოცნებები... სადაც მხოლოდ ერთი აზრია: ამოვიდე ამ ჭაობიდან რასაც უმეტესობა ცხოვრებას ეძახის. მე არ ვცხოვრობ! მე უბრალოდ ვარსებობ. მე აღარ შევიცვლები! ვიქნები სამუდამოდ ის,რაც ვარ. არც მქონია სურვილი შეცვლის. ყოველთვის ჯიუტი და რთული "ბავშვი" ვიყავი და ვარ. კი, მართალია ჩემი ჯიუტობით არაფერი მომიგია, მაგრამ როდესაც ნაბიჯს გადავდგავდი უკან არასდროს არ ვიხევდი და არც ვიხევ. ჩემი მთელი სიცოცხლე იყო ზღაპარი, მომავალს მეთვითონ ვქმნიდი... ბოლოს კი მომბეზრდა ყველაფერი. ნელ-ნელა მთავრდება. ზღაპარს დასასრული ყოველთვის კარგი აქვს... არამგონია ჩემი დასასრული ზღაპრის დასასრულს გავდეს... უფრო კოშმარსა და საშინელებათა ფილმს მივამსგავსებდი. მე წავალ შორს, ისე, რომ არაფერს დავტოვებ. არც თვითონ წავიღებ გზად. უბრალოდ დავწვავ წარსულს. იქნებ ასე უფრო იოლი იყოს... გავქრები ისე რომ ვითომ არც ვყოფილვარ.

როგორც ბევრი სხვა გენიალური გამოგონება, სატელეფონო ჯიხურიც ცხოვრებისეული სიტუაციის კარნახითაა შექმნილი. 1988 წლის ერთ ბნელ ღამეს, კონექტიკუტის შტატის ქალაქ ჰარტფორდის მცხოვრები უილიამ გრეი უშედეგოდ ცდილობდა მის სახლთან მდებარე ფაბრიკაში შესვლას. მას რაიმე კრიმინალური ზრახვა კიარ ამოძრავებდა, არამედ ცოლის ავადმყოფობით შეშინებულს ექიმთან დარეკვის სურვილი კლავდა. ხანგრძლივი ბრაგაბრუგის შემდეგ ყარაულმა შეიცოდა საბრალო და … ქალი გადარჩა!

სწორედ ამ შემთხვევამ შთააგონა გრეის სატელეფონო ჯიხურის იდეა. პირველი ჯიხური, რომელიც ჰარტფორდის ფოიეში დადგეს, სულაც არ ჰგავდა მის თანამედროვე ვარიანტს. მხოლოდ რამდენიმე ხნის შემდეგ მოიგონეს მონეტებითა და ჟეტონებით მომუშავე აპარატები. მანამდე კი სატელეფონო ჯიხურები მხოლოდ ბანკების, რესტორნებისა და სასტუმროების ფოიეებში იდგა. მათ ზედამხედველს უყენებდნენ, რომელიც კლიენტებს ჯიხურში კეტავდა და სანამ საფასურს არ გადაიხდიდნენ, გარეთ არ უშვებდა.

ზოგიერთი სატელეფონი ჯიხურები თითქმის ლეგენდად იქცა. მაგალითად, ინგლისური წითელი ჯიხური ბრიტანეთის ისეთივე სიმბოლოა, როგორც ბიგ-ბენი და ტაუერის ხიდი. არგენტინაში დგას მსოფლიოს ყველაზე “მაღალმთიანი” ჯიხური, რომელიც ზღვის დონიდან 6700მ სიმაღლეზეა განთავსებული. ჩილელებმა კი, თხა თხაზე ნაკლებიო და… ჯიხური ანტარქტიდაზე დაამონტაჟეს (?!)

კროსვორდი (ინგ:Cross-გადაკვეთა,Word-სიტყვა) სიტყვათა თავსატეხის ყველაზე გავრცელებული ფორმაა მსოფლიოში. თანამედროვე კროსვორდები ჩვეულებრივ მართკუთხა ჯვარედინი შავ-თეთრი კვადრატებისგან შედგება; თავსატეხის მიზანია თეთრი კვადრატების ასოებით შევსება ისე, რომ მათ სიტყვები (ან ფრაზები) შექმნან შვეულად ან თარაზულად, დამხმარე წინადადებების მეშვეობით, რომლებიც ამ სიყვებზე მიგვანიშნებენ. შავ კვადრატებს ასოები არ შეესაბამება და ისინი სიტყვათა განცალკევებისთვის გამოიყენება (ერთმანეთის მიყოლებით მდგომი თეთრი კვადრატების ბლოკი შეესაბამება სიტყვებს ან ფრაზებს). კვადრატები, რომელშიც პასუხი უნდა დაიწყოს დანომრილია, მარცხნიდან მარჯვნივ, ზემოდან ქვევით. ხოლო მინიშნება (დახმარება) კი ამ რიცხვებზე და ასევე მიმართულებაზე (შვეულად თუ თარაზულად) მიუთითებს.

კროსვორდების შექმნას ხშირად კრუცივერბალიზმს უწოდებენ, ხოლო მათ შემქმნელებს კი კრუცივერბალისტებს.

შექმნის ისტორია: ერთხელ ქ.კაპშტატის ერთ-ერთ გაზეთის მთავარმა რედაქტორმა საპატიმროდან წერილი მიირო. კონვერტში კვადრატებითა და ასოებით აჭრელებული ფურცელი იდო. წერილში ეწერა: “ძვირფასო ბატონო რედაქტორო, ახალი გასართობი გამოვიგონე ჯვარედინი სიტყვების გამოცანა და იქნებ თქვენს გაზეთში დაბეჭდოთ.” რედაქტორს გაეცინა, წერილი ჯიბეში ჩაიდო და მალევე მიავიწყდა.

ერთ მშვენიერ დღეს რედაქტორი თავის მეგობრებთან ერთად კლუბში იჯდა, წერილი გაახსენდა და მათ უჩვენა. ისინი დაინტერესდნენ და დაიწყეს მსოფლიოში პირველი კროსვორდის ამოხსნა. როცა მიზანს მიაღწიეს ბავშვებივით გაიხარეს.

მეორე დღეს მთავარი რედაქტორი საპატიმროში მივიდა და კროსვორდის ავტორი ვიქტორ ორვილე მოინახულა. იგი საგზაო ავარიის გამო იჯდა ციხეში და მოწყენილობისაგან თავის დასაღწევად ეს გასართობი გამოიგონა. მალე კროსვორდის ეპიდემია მთელს მსოფლიოს მოედო.

შეხვიდე დიდ მარკეტში და ხელი წაავლო ბორბლებიან სავაჭრო ურიკას ადამიანისთვის ჩვეულებრივი ამბავია. არ წვალობ, დებ შიგნით რაც გინდა, არ გაწუხებს არც საქონლის სიმძიმე და დადიხარ უპრობლემოდ მარკეტის რიგებს შორის (შეგიძლია მანქანამდეც მიიტანო ნავაჭრი).

ეს ახლაა ჩვეულებრივი ამბავი თორემ 1937 წლამდე ყველაზე დიდი კომფორტი ხალხისთვის სავაჭრო კალათები იყო. ვის უნდა ვუმადლოდეთ?

1937 წლის ერთ საღამოს სილვენ გოლდმენი – ოკლაჰომა სითის “Humpty Dumpty“-ის სუპერმარკეტების ქსელის მეპატრონე – იჯდა თავის ოფისში და ფიქრობდა იმაზე თუ როგორ უნდა შეძლონ მომხმარებლებმა უფრო მეტი საქონლის ტარება. იგი შთააგონა იქვე მდგარმა ხის დასაკეცმა სკამმა. გოლდმენი ადგა და სკამზე დადო სავაჭრო კალათა ხოლო სკამის ფეხებს ბორბლები მიუმაგრა. ასე გაჩნდა იდეა!

გოლდმენმა და მისმა დაქვემდებარებულმა – მექანიკოსმა ფრედ იანგმა დაიწყეს ამ იდეაზე მუშაობა. და აი.. პირველი სავაჭრო ურიკა შემდგარი მეტალის “ჩონჩხისგან” რომელზეც იყო დამაგრებული 2 სავაჭრო კალათა. აი ისიც.
კიდევ ერთმა მექანიკოსმა – ართურ ქოსთედმა, შექმნა საამწყობო კონვეირი რომელიც აყალიბებდა და ადუღებდა ურიკებს. ამან მისცა დასაბამი სავაჭრო ურიკების მასიურ წარმოებას. ეს იდეა დაპატენტებულ იქნა 1940 წელს.

ურიკის რეკლამირების მთავარი ფოკუსი კალათით ვაჭრობის ოპოზიციონირება იყო.

გოლდმენის აქციის პოსტერი, რომელზეც დაღლილი ქალბატონია გამოხატული ერთ ხელში ხელჩანთით, ხოლო მეორეში დატვირთული კალათით.

თუმცა საკვირველი ისაა, რომ პოპულარობამ შეაყოვნა. კაცებს ზედმეტად არაკაცურად მიაჩნდათ ურიკის ტარება. ქალებს ურიკა ბავშვის ეტლის ასოციაციას უქმნიდა და ამიტომ გამოიწვია უკმაყოფილება. “შეურაცხყოფილი” ქალბატონები აპროტესტებდნენ რომ უკვე ყელამდე არიან საბავშვო ურიკების ტარებით და მარკეტშიც ეხლა იგივე.

რამდენიმე დღესდღეისობით ეგრეთწოდებულ “sales agent”-ების დაქირავებით, რომლებიც ურიკის გამოყენების დემონსტრირებას ახდენდნენ და მომხმარებლებს უხსნიდნენ ურიკის დადებით მხარეებს, სავაჭრო ურიკები ძალიან პოპულარული გახდა და გოლდმენი მულტიმილიონერადაც შეიქმნა.

ქალბატონი ურიკის გამოყენების დემონსტრირებას ახდენს გოლდმენის მაღაზიაში "- ნახეთ როგორი კომფორტულია, რატომ თვითონ არ ცდით?"

გოლდმენი აგრძელებდა ურიკის პირველად დიზაინში ცვლილებების შეტანას და კალათის ზომის ზრდასთან ერთად მაღაზიების მეპატრონეებმა შეამჩნიეს მომხმარებლებში მეტი საქონლის ყიდვის ტენდენცია.

დღეს უმრავლესობა დიდი ზომის მარკეტებში არის სავაჭრო ურიკები მომხმარებელთა კომფორტისთვის. კვლევები ამტკიცებენ, რომ აშშ-ს “უურიკო” საცალო მოვაჭრეები როგორებიცაა Sears და J.C. Penney ბოლო წლებში განიცდიდნენ გაყიდვების შემცირებას, მაშინ როცა ისეთები როგორიცაა Wal-Mart, რომლებსაც აქვთ ურიკები ხელმისაწვდომი მომხმარებლებისთვის, ქონდათ გაყიდვების ბუმი. ეს მეტწილად მიწერილია ურიკის შემოღებით ვაჭრობის გაადვილებასთან.

რაც არ გამანადგურებს მე, ის გამაძლიერებს.