ვანის რაიონი სოფ. ჭყვიშში (იმერეთი)

ვანის რაიონი სოფ. ჭყვიშში, 1891 წლის 17 ნოემბერს დაიბადა XX ს. უდიდესი პოეტი გალაკტიონ ტაბიძე. რაიონული ცენტრი ვანი მდებარეობს უძველესი კოლხეთის ტერიტორიაზე მდ. სულორის დასავლეთ სანაპიროზე. ადგილი ცნობილია არქეოლოგიური გათხრებით, რომელიც აქ ბოლო ასი წლის განმავლობაში მიმდინარეობდა.
ანტიკურ ხანაში აქ მდებარეობდა ძველი კოლხეთის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ქალაქი, რომელმაც აყვავებას მიაღწია ძვ. წ. III-I სს-ში. 1947 წლიდან მიმდინარეობდა სისტემატური გათხრები. ვანის ქალაქობის პერიოდში 2 უმთავრესი ეტაპი გამოიყოფა: ძვ. წ. VI-IV სს. და ძვ. წ. III საუკუნის დასწყისი - ძვ. წ. I საუკუნის შუა წლები. სამარხებსა და კულტურულ ფენებში ნაპოვნი იმპორტული თიხისა და ლითონის ჭურჭელი მოწმობს ცხოველ სავაჭრო-ეკონომიკურ და კულტურულ ურთიერთობას ბერძნულ სამყაროსთან. იმ დროს (ძვ. წ. VI-IV სს.) ვანი წარმოადგენდა კოლხეთის სამეფოს ერთ-ერთი პოლიტიკურ-ადმინისტრაციული ერთეულის (სკეპტუხიის) ცენტრს და მმართველი ზედაფენის რეზიდენციას. ვ. წ. III საუკუნიდან იწყება ახალი ეტაპი ვანის ძველი ქალაქის ისტორიაში. იგი ხდება დიდი სატაძრო ცენტრი. ძველი ქალაქი განადგურდა ძვ. წ. I საუკუნის შუა წლებში.