კიბის თავზევე ვიცი რაც დამხვდება ქვევით...

ზედა საფეხური:

ჭუჭყიან საფენზე მუხლმორთხმით ჩამჯდარი ახალგაზრდა, შავი პირისახის დედა, ჩვილი ბავშვით ხელში –
შევეკითხები...
დამტვრეული ქართულით მიპასუხებს: რომ არ სცხვენია, სულაც, აქ ჯდომა, მოდგმით მოსდევს გენში
ხურდის გამოთხოვა და მეხვეწება – ზედმეტად ნუ მოვაცდენ, ნუ ჩამოვეფარები გამვლელებს.
ის ახლა „სამსახურშია“...

უფრო ქვევით:

თმააბურძგნული, კედელსმიყრდნობით მჯდომარე – თვლემს–
შევეკითხები...
სუნთქვაგამოზოგილი სიტყვებით მიპასუხებს: რომ თუ არაყის ფულს მივცემ, ყველა შეკითვაზე მიპასუხებს...

უფრო ქვევით:

მოხუცი ბებო, სანდომინი სახით, რომელიც არ უჩანს... სამხედროფარაჯიანი ახლაგაზრდა
მამაკაცის შავ–თეთრი სურათით ხელში...
შევეკითხები ...
ვერ მიპასუხებს... აეცრემლება.

ქვედა საფეხური:

უსინათლო...ფანდურით ხელში – ქართულ ხალხურებს მღერის.
ვცნობ: 9 აპრილის ღამით მღეროდა იქ შეკრებილი ქართველებისთვის – ტრიბუნიდან.
რა უნდა ვკითხო??? მე მრცხვენია... ხმა აქვს დაღლილი, ნაპროტესტარი.

მიწისქვეშაში შავტუხა და შავთვალა ცელქი ბავშვი დარბის... მკლავებზე ეკიდება გამვლელებს და
უფრო მოითხოვს, ვიდრე ითხოვს...
შევეკითხები...რუსულ–ქართულად მიპასუხებს:
–Мать сказала что я уже დიდი გოგო ვარ...!Надо зарабатывать!– თან ჯიბეზე მექაჩება.

– – – – – – – – – – – – – – – – – – –
ზოგისთვის ცხოვრების წესია, ზოგისთვის არსებობის ერთდერთი საშუალება, ზოგიერთისთვის
თითქოს პროტესტის ფორმაცაა გამვლელთა თვალის ასახელად, ზოგისთვის კი სულ ერთია ყველაფერი
ზემოთ ჩამოთვლილი – მაგრამ მათ ყველას ერთი აქვთ საერთო:
გაწვდილი ხელი!

_ – _ – _ – _ – _ – _ – _ – _ – _

მიწისქვეშას ზევით დიდი მოედანია – უზარმაზარი მონუმენტით წმინდა გიორგის.

გასაკვირი იყო მისი სიმშვიდე და ცივი სისხლის მდინარება ...
ფორიაქი სულის - უკან მოტოვებული წლების მირაჟად იქცა.
თუმც, არასოდეს, არასოდეს შეუწუხებია შუბლზე _ ძარღვთა სიმრავლეს.
კიდეც იმრუშა, კიდეც იქურდა, მოჰკლა კიდეც (ფიქრით მაინც)...
დედა თავშესაფრის ძიებაში აქცია _ თავშესაფრის მათხოვრად!
მამა ისე წავიდა _ ისე წავიდა, რომ მის სულთან მოსვლა ვერ შესძლო... ან_ არ მოუშვა!
ძმაც ჰყავდა და დაც!... ჰყავდა და არც ჰყავდა.
იკადრა _ იცრუა! დასჭირდა _ იგუა ავი ზნე!
ასეთია და მორჩა!
ვერ შეიყვარა! ვერ უერთგულა! ვერ გაუგო! ვერ დააფასა!
დასცინა! დაჩაგრა! იხილა თვალები: ქვევიდან _ზემოთ...
დახედა მზერით :ზევიდან _ ქვემოთ....
სულაც რომ არავინ მოსულიყო _ არად აგდებდა!
გათვალა _ მოიგო...
მოიგო _ თაყვანი სცა არსებას თვისას, კიდევ ერთხელ და მერამდენედ!
მოდით, ასე ვთქვათ : გაიმარტივა არსებობა, თუმც, არასოდეს, არასოდეს შეუწუხებია
შუბლზე _სიმრავლეს ძარღვთა!
_ _ _
მირაჟები უბრუნდებიან _ გაბლანტებული და კლაკნილი სივრცის მსგავსად.
მარტოლანდი, მარტოკაცი, მარტოსხეული _ უსულო არსება...
ხედი _ცარიელი ჭურჭლიდან...
ჰო, კიდეც იმრუშა, კიდეც იქურდა და კიდეც მოკლა (ფიქრით მაინც)
დიაფრაგმიდან_ გულამდის... გულიდან _ ხვეულებამდე ტვინის.
სულ წვრილი ძაფი _ შუბლზე გამდინარი და...
დაჩრდილულ, დაბურულ სამშვინველს თეთრ ლაქებად დააჩნდა სინდისი...
და მაინც, გასაკვირი იყო მისი სიმშვიდე და ცივი სისხლი, კოლტებით აისბერგის.
ექო ცარიელი ჭურჭლიდან:
„_ შენ!...
ჰო, შენ! დაიღალე!
მრუშო!
მკვლელო!
ქურდო!
შეუძლებელია არ გქონდეს, ერთი ან რამოდენიმე ამაღლებული მიზანი...! იბრძვი და არც კი იცი _ რისთვის! ...
სხეულზე გამოგჟონა სიმახინჯემ...
მარტოლანდი, მარტოკაცი, მარტოსხეული...
უსულო არსება ...
უყველაფრო _ არაფერი...
არავინ...
უწინაპრო...
უმომავლო...
ან რას წაიღებ, ან რას ტოვებ?! ან რა ხარ?! არც ყოფილხარ და ვეღარც იქნები, ოდესმე!

მძულხარ...!

კიდევ მეტად _ მებრალები!
დედის წინ მიხურული ყოველი კარის ხმაურში ისმინები!
მამის უკანასკნელ ამოსუნთქვაში იგრძნობი!
შენგან დაჩაგრულთა მიწასმიახლოვებულ თვალებში იკითხები!
საბადებლის სიმრავლესთან ერთად დაითვლები და … მიეთვლები!
ვერ სუნთქავ!
ვერ სუნთქავ!
არ გყოფნის ჟანგბადი!
შესაბრალისო... მარტოლანდო! მარტოკაცო! მარტოსხეულო! ... “
_ _ _
ჩაიდენს უკანასკნელს...
გადaხსნილი ვენებიდან შეისუნთქა ჰაერი.

ჰო, მოვედი.... მოვედი ქვიშისფერის დაღლილი ბედუინი...

დავჯექი მიწაზე, შენს წინ... ავანთე თვალები... გამოვრთე ჩემში „იან“-ი _ ჩავრთე „ადამიანი“ და გისმენ.

გისმენ, თუ როგორ გიღალატე, როცა უფალს სიტყვა ვუთხარ შენზე: „მან მაიძულა–მეთქი გამესინჯა აკრძალული“.

გისმენ... მახსოვს – მაშინ სიმართლე ვთქვი სწორედ... მახსოვს და ვიღიმი...

გისმენ, თუ როგორ გძულდა წითელი, ბლანტი სითხე, რომელსაც მთვარის პირამიდის ძირას ისვამდი ან
ტეოტიუაკანის მზის პირამიდასთან აგდიოდა ამრევი გულის – სუნი, იმავე საცხის, საძულველი შენთვის და უძლებდი,
უძლებდი იმისთვის, რომ შემეგრძენი ყველა შეგრძნებით.
გისმენ და მახსოვს – თვალებით მეტად იშრომე მაშინ! მახსოვს და ვიღიმი...

გისმენ, თუ როგორ შემიყვარე დადუმებულ ქვათა მხარეში და რა ცივი იყო შესაგრძნობად გველის სხეული
კერტებთან მკერდის. გისმენ, ბოლო წუთამდე როგორ გართობდა ნაკბილართაგან გადმოსული სისხლი – სისხლმარჩხი დელტა,
ამოსუნთქვის პროპორციული სისავსე ნაკადის ან ჩასუნთქვისას უკან, სხეულში შეწოვა მისი.
გისმენ და მახსოვს, შენს სიდიდეში მარტოობის გეშინოდა შენ მხოლოდ მაშინ... მახსოვს და ვიღიმი.

გისმენ, თუ როგორ დაიბადე ნიჟარებიდან და მოიყოლე ზღვის ხმაური – იმისათვის რომ მემზირა მე
და მომესმინა მე, დავმტკბარიყავ მე შენით!
გისმენ და მახსოვს, რომ მე გშვი სწორედ, მე დაგხატე და მე ვიღიმი...


გისმენ, თუ როგორ გტკიოდა ბარიკადებზე ხელი სიმძიმით დროშის. როგორ ვერ შესძელი მიტოვება
იქ ჩემი და როგორ მეძებდი ათას,მილიონ დასახიჩრებულ მძორში.

გისმენ და მახსოვს, არანაკლები თავგამოდებით შესთხოვდი დელაკრუას – შენ ყოფილიყავ
ერთადერთი ქალი ტილოზე! მახსოვს და ვიღიმი...


ვიღიმი... გიღიმი.

ჰო, მოვედი.... მოვედი ქვიშისფერის დაღლილი ბედუინი...
ჩავჯექი მიწაზე, შენს წინ – ჩემს სიმწვანესთან მოვედი, ჩემს კონცხთან – დაღლილი ხომალდი.

ხო, შენ ხარ ის ერთი – ვისი სიტყვის ნებასაც დავყევ, ვისი თვალების შრომაც შევიგრძენ, ვისი მარტოობაც ავიტკივე,
ვისი დაბადებაც ვიზეიმე ხელოვნებაში – ხელოვნებით, ვისი თავდადებაც მაძლევდა ძალას და ვებრძოდი ქვიშისფერის სამუმებს!

უკვდავებაში თვითნასწავლი ქალღმერთი ხარ და Cabo Verde_მწვანე კონცხი!!!


მირკანის 8
2011 შენი სისავსით მწიფე წელი.

„რა საბრალოა დათვი, რომელსაც სძინავს და ზამთარი არ უნახავს!“
/ნატალია ხეცურიანი/



ცა დაეშვა მიწაზე და თავისი ფეხით შემოიარა – წვიმებად.
სოფლის საკვამურებმა ერთდროულად შეუთვალეს მოკითხვა ჭვარტლის ბარათებით.
ელვა–ქუხილით უსკდებოდა მუქი კანი ქარისგან გალახულს და ღრუბლებში ნაწილ–ნაწილ
შეფუთულს მიეზიდებოდნენ ჰაერნაკადები:
_ „დაბრუნდი,ცაო... შინ დაბრუნდი! „_
ხეებმა ფოთლებით გამოკვებეს მიწა.
ხავსებმა საცეცები ჩასჭიდეს ერთმანეთს, წრე შეკრეს და დააგუბეს წყალი.
სოფელმა მდინარის პირიდან – უკან, მთის კალთისკენ დაიხია. მოსიარულე ფეხები აიკეცა.
ხელები მჭიდროდ შემოიკრა სხეულზე.
მუცელი შეისუნთქა.
დაპატარავდა.
თავი ჩარგო მხრებში.
ორღობეში დაცხოვრდა.
მხოლოდ თვალებიღა მოუჩანს სარკმელების გამომბჟუტავ სინათლეებად.

* * *
მთელი მზესავსე ამინდები ზამთრის შიშში გაატარა.
ვერაფერში ნახა ლხენა.
„მოვაო, უბედური, დამაზრობს,დამსუსხავს.
დროს უნდა ვუსმინო .
ჰაერს ვუმზირო _ ყოველ დღე ვუსინჯო გამჭირვალობა.
ჩავინიშნო.
მოვინიშნო.
დღეს როგორ იყო, ხვალ როგორ იქნება! „
მთელი მზესავსე ამინდები _ ზამთრის სიძულვილში გაატარა და...
მზე გამოეპარა.

* * *
შინდაბრუნებულ ცას ფეხდაფეხ მოჰყვა ზამთარი.
თეთრი მალამო დაედო მიწას.
გაფითრდა სოფელი_სახეშეღებილ გეიშას ემსგავსა.
მთვარისეულ – რამპის შუქზე – ტურები აწყობენ მიუზიკლ–წარმოდგენებს.
იყუჩა სოფელმა.
ისწავლა ფიქრი და ორღობეში დატოვებული, გაიშვიათებული კვალით დაუნაოჭდა შუბლი.

* * *
უზის სარკმელს.
გაბუნდოვნებული ხილვადობით გასცქერს დაორთქლილი მინიდან – სამყაროს, რომელიც
ზამთარმა დაბეგრა ბგერებით, ადამიანებით.

ფიქრობს, რომ ...
სძინავს.
სუნთქავს შეუმჩნევლად.
ფიქრობს, რომ ვეღარც ფიქრობს, საერთოდ!
ყოფა სძულს ასეთი.
ოთახის უჟანგბადო ჰაერით დაუსივდა ფილტვები და ასე – ვიდრე, მზის სახლობამდე!
მას არ უნახავს ჩრდილოეთის ციალი ბუნიობისას _ Aurora Borealis.
და
მზე გამოეპარა.

მხოლოდ თვალები უჩანს– წვრილი, უხამსი... ქვას ამოფარებული, წელში მოხრილი დგას და აკვირდება...
რა გამოეპარება მის მზერას ან მის სმენას?! როგორი მონდომებით ცდილობს ადამიანების
არც ერთი სიტყვა და არ ცერთი ქმედება არ გამორჩეს –
მერე გზაზე დაეშვება და უკლებლივ ყველა შემხვედრს სრულიად საიდუმლოდ მოახსენებს , რომ:
„მექუდემ უშნო ქუდი შეკერა!“!
„ხაბაზს თონეში დღეს სამი პური ჩაუვარდა და დაეწვა!“
„მეტივემ ხარჭას არცთუ მთლად ძვირფასი საჩუქარი მიართვა და ძვირფას საჩუქრად გაასაღა!“
„ბაზარში ბოშამ ხილის დახლიდან ვაშლები აწაპნა!“
„ შეყვარებულმა მოსწავლემ სატრფოს ფანჯარაში წერილი შეაგდო...“
მერე სხვა ქვასთან გადაინაცვლებს – იქ ჩასაფრდება წელში მოხრილი, წვრილ,
უხამს თვალებს მიმოაცეცებს და „საქმიანობას“ შეუდგება... ქვებს რა გამოლევს
ამ ქვეყნად და არც კაცთა საიდუმლოებები შემოაკლდება...
სულ ძიებაშია, სულ პოულობს და სხვებსაც ანდობს – მან უნდა თქვას, რომ მის სიცოცხლეს
აქვს აზრი – ძალიან მოსწონს ეს ყველაფერი. გაფაციცებით მოპოვებულ ამ ცხელ–ცხელ
ამბებს რა გულისყურით ისმენენ სხვებიც?! მოკლედ, საჭირო კაცია!!!
რა სიხარულით დაეშვება ხოლმე თავდაღმართზე ხელების ქნევით,
ერთი სული აქვს ვინმე შეხვდეს და ის გაანდოს, რაც მან ქვის უკან ჩასაფრებულმა
ეს–ეს არის რომ აღმოაჩინა!
სიხარულისგან კბილების ღრჭიალით, წვრილ–თვალებ–აციმციმებული
ჩაირბენს ხოლმე ქვაღორღიან გზას...
თანაც რამხელა რიდი აქვთ ?! მისალმებასაც ძლივს უბედავენ – მათი ყველა ცოდვა იცის და არც უკვირს,
რომ რცხვენიათ მისი.
და ცხოვრობს ასე – ქვიდან ქვამდე, სხვათა ცოდვების დაუცხრომელი მოდარაჯე...

* * *
ბოლო დროს ცოტა ძვლები სტკივა – მოხრილი დადის. რა ქნას?!
მისმა პროფესიამ იცის ეს დაავადება – უკლებლივ ყველა ქვას ამოფარებულ კაცს
უჭირს მხრებში გამართვა. მხედველობითაც ვერ დაიკვეხნის, სმენაც შესუსტდა – ალბათ დროა
დამსახურებულ პენსიაზეც იფიქროს.
გზაზე ეშვება სევდიანი... მიდის და ფიქრობს – რამდენი იშრომა,
რამდენ დაფარულს ახადა ფარდა. რამდენის საიდუმლო დაიტია და
რამდენიც დაიტია –იმდენივე გასცა. დიდი ღვაწლი აქვს გაწეული.
წელში მოხრილი მხოლოდ ხმელეთს ხედავს – ახლა დროა ზეცაზეც იფიქროს!
მაგრამ არ შეუძლია, იმდენად სტკივა ძვლები, რომ თავს მაღლა ვერ სწევს.
გზას აგრძელებს...
უეცრად გუბეს გადააწყდა – გუბეში ცა სჩანს!
უახლოვდება, იხედება წყალში და ხედავს: მოხუცი, ნაოჭებით დაღარული,
წვრილ–თვალებ–ციმციმ–ჩამქრალი, კუზიანი კაცი იხედება გუბეში...
მხოლოდ მისი ანარეკლი ჩანს – სხვა არვინ არის.
* * *
დიდ საქარავნო გზაზე, ზეცა–ქალაქისგან საკმაოდ მოშორებით, მიწაჭამიათა
ქალაქისკენ გადასახვევთან ერთი უცნაური ლოდია – კუზიანი კაცის ფორმა აქვს,
ნაწვიმარზე მის ძირას გუბურა ჩნდება.
გუბურაში ზეცა ჩანს და მხოლოდ ეს ლოდი...
მექარავნეები რაღაც აუხსნელი ძალით არასდროს ჩერდებიან ამ ქვასთან...

ხვატი იდგა დიდი.
მტვერი გზაზე.
ხმაური.
საბურავების ღრჭიალი.
დატრიალდა სივრცე.
ავარდა ბოლი.

X X X
_ შემიშვი რაა, ძია. მომათქმევინე სული მაგ ბაღის სიმწვანეში, ამომასუნთქე. _ დიდ კარიბჭესთან მდგარ დარაჯს არ შორდებოდა პატარა.
_ ვერ შეგიშვებ! არ შეიძლება! არ გეკუთვნის ჯერ.
_ წყალს მაინც დავლევ. სუულ–სულ ცოტა ხნით...
_ არა–მეთქი! ვერა... არ შეიძლება!
_ იმათ რომ უშვებ?!
_ იმათ მოუწიათ დრომ და რიგმა.
ჭიშკარს ქალი მოადგა.
_ შემოუშვი, სამი საათით მხოლოდ, მერე მე თვითონ გამოვაცილებ კარში.
კაცმა შუბლი შეკრა და თავის აქნევით მისცა დასტური.
_ მხოლოდ სამი საათით _ სიტყვა დაადევნა მიმავალთ.

X X X
_ ბებო?! ბეე ... ბებო! რამდენი ხანია არ მინახიხარ! აქ როგორ? საიდან?
_ შენ საიდან და როგორ, შვილო, თორემ ჩემი ადგილი აქ არის.

„ არასდროს ჰქონია ბებოს ასეთი თბილი ხელები.
ასეთი მსუბუქი ნაბიჯი.
ბალახიც არ ითელება მის ფეხქვეშ“...
ბავშვი კი მძიმედ მიქელავდა ღიღილოებს მდელოზე.

_ ცოდვები გახლავს, შვილო და მიტომ ემძიმები აქაურ მიწას.
უკვირდა პატარას.
სიგრილეს სუნთქავდა გახშირებით.
წუთით შეჩერებული, ფეხაჩქარებით ისევ ეწეოდა ქალს და მასთან ერთად მიაბიჯებდა.
ხის მაგიდებს მიადგნენ.
ქალმა ჩამოისვენა.
ბავშვი დუმდა ერთხანს. აკვირდებოდა.
_ ბე, აქ რატომ გაუშლიათ ამხელა სუფრა? იმ მეორე მაგიდასთან კიდევ – ხალხი ბევრია, საკვები კი _ არ აქვთ.
_ აქ მათი ადგილია, ვისაც ყოველთვის მოუკითხავენ, ან ვისაც მადლი ბევრი აქვს დატოვებული ქვაზე. იმ მეორეს, კი, ისინი უსხედან ვისაც პატრონი და მომკითხველი არ ჰყავს.
_ ბებო, ჩვენც რომ არაფერს გიგზავნით? მაინც სავსე სუფრასთან გაქვს ადგილი?
_ მე სულ ნუ გამომიგზავნით,დია, ბებო გენაცვალოს! მადლი მიბრუნდება აქ მე, ჩემი ნაქნარი მადლი.
_ ბე, გახსოვს სიცხე რომ იყო, დიდი. შენ რომ ბრაზობდი: „გოუშვებენ ამ რაკეტებს ცაში, მაღლა ღმერთი არ მოასვენეს და ქვევით კიდევ ხალხი, მაგიტომაც დაიჭირა ასეთმა სიცხეებმა და ვიხრუკებით ყველაო!’’_ გახსოვს,ბები? მერე... მერე დედამ რომ გითხრა: „ შენ ხომ გწამს და გეშინია ღმერთის?! შენ რაღატომ გცხელა?! მხოლოდ ჩვენ შეგვიკრას სუნთქვაო!’’ _აკისკისდა პატარა, _ მაშინ შენ რა უპასუხე, გახსოვს? მე _ კი: „ დია, ჯინჭველები რომ შეგესევა, იმას დოუწყებ ყურებას რომელმა გიკბინა თუ მეისოფ ერთიანად ხელს და ყველას ჩამოყრი ძირში?! მასე შობა ღმერთიც–ო“ _ გახსოვს,ბები?
_ მახსოვს, დია, მახსოვს... _ სევდიანი ჩაფიქრებით გაეპასუხა.
_ მოიწყინე, ბებო? რაზე ფიქრობ...? რა გაგახსენდა...? ბე, ძიას ამბავი მითხარი. როგორ იყო...? როგორ არის?
_ შენი ძია – ჩემი ნაბოლარაა, მეოთხე შვილი. ავად შეიქნა სულ პატარა. ქუთრუშათ თუ ქოვლერათი, ვერც მითხრეს მაშინ ექიმებმა.
ვერც შველოდნენ.
ვილოცე ბევრი.
გამოვულოცე _
კალა გავადნე – წყალში ვასხამდი მდუღარეს.
იმედი ცოტა იყო გადარჩენის.
წავედი მერე და ბაბუას ჩუმად მოვნათლე ჩვენი სოფლის საყდარში. უფროსების მონათვლა ვერ მოვასწარი.
ბაბუას სიზმარი ენახა იმ ღამით: ვითომ, ოთხი ეკლესია მდგარა:
პირველი _ დიდი ყველაზე,
მეორე _ უფრო პატარა,
მესამე _ მომრცო მეტად,
მეოთხე _ სულ ციცქნა.
ის სამი ჩაბნელებული და მდუმარე იყო.
სულ პატარა კი _ გაჩახჩახებული სანთლებით, გალობა და კეთილსურნელება იღვრებოდა.
გაიღვიძა ბაბუამ და თქვა სიზმარგამოყოლილმა: „_ გადაგვირჩა და დაგვირჩინა ღმერთმა, მგონი, ჩვენი მეოთხე და ნაბოლარაო.“
ეგრე იყო იმ ღამით.
გაანათლა შენი ძია უფალმა.
ერთად ვართ ახლაც.

დადუმდნენ ერთხანს.

_ ის პატარა ბიჭი, ბებო? ხურდებს აჩხრიალებს?
_ ჰო, შვილო, იმას ეგრე მოუკითხავენ, გლახაკებს და მათხოვრებს აძლევენ ამის სახელზე მისიანები.

ბილიკს აუყვნენ.

_ ბებო, ის ქალი რას აკეთებს?
_ რას და... ცდილობს ყველი ამოიყვანოს... ეწვალება. ამოიყვანს ერთ წველას და ... ყველი ისევ წათხად ექცევა. კიდევ ამოიყვანს _ ისევ წათხად გადაექცევა. ასე უნდა იყოს!
_ კი, მაგრამ... ეგრე რატომ, ბე?
_ წათხი სთხოვა მეზობელმა დამშეული შვილებისთვის. ამან არ მისცა,დაუმალა, წავიდა მერე და ღორებს აჭამა.
_ გამოისყიდის?
_ ოდესმე... ამ ტანჯვით და სხვათა ლოცვით.

_ ის კაცები და ქალები, ბები? ისინი რატომ ჩაუყენებიათ გუბურაში?
_ სიშიშვლის დამალვას ცდილობენ, შვილო. უწესო ცხოვრებისთვის ისჯებიან. ხელებით იფარავენ სხეულის ნაწილებს. სამოსი გამჭირვალი ხდება _ წყალი მიმოიქცევა და დაფარულს აჩენს. ასე უნდა იყოს!
_ გამოისყიდიან?
_ ოდესმე... ამ წვალებით და სხვათა ლოცვით.

წყალზე მორი იყო გადებული ხიდად.
სველი იყო მორი.
გადიოდა ზედ კაცი. შუამდე მიღწეულს ფეხი უცურდებოდა ან მორი იწყებდა ბრუნვას და ვარდებოდა წყალში .
_ ეს ანგარებისთვის ისჯება. სამშვიდობოს გასაღწევად და ხიფათში ჩაცვენილებს – ფულის და სიმდიდრის ხათრით აშველებდა ხელს,მხოლოდ. ესეც ასე უნდა იყოს!
_ გამოისყიდის?
_ ოდესმე ... ამ წვალებით და მართალთა ლოცვით.

მაღალ სვეტზე კაცს შემოეხვია კიდურები, ქვემოთ–ქვემოთ ცდილობდა ჩამოცოცებას . რაც უფრო ჩამოდიოდა _ იმატება სიმაღლე სვეტის. იხვეწებოდა ხმა გაეცათ მისთვის.არავინ ეპასუხებოდა.
_ ეს კაცი ვინაა, ბებო?
_ ეს ამაყი, ამპარტავანი კაცია,დია. არავის კადრულობდა. ზევიდან უყურებდა ყველას. ასე იწვალებს ესეც!
_ გამოისყიდის?
_ ჰო, ოდესღაც... ამ ტანჯვით და მართალთა ლოცვით.

_ იქ ვინ წევს? ვინ არიან ის ქალები და კაცები?
_ ისინი სვამენ და ჭამენ მუდმივად, მაგრამ გემოს ვერ უგებენ. სტომაქში ჩასულ სასმელ–საჭმელს უჩინარი დემონები ამოუხაპავენ ისევ, ვერ ნაყრდებიან და ვერ რწყულდებიან. ღრეობისთვის ისჯებიან. ღვინის და თრობის სიყვარულისთვის.
_ გამოისყიდიან?
_ ოდესმე... ამ წვალებით და სხვათა ლოცვით.

ძუნწი იჯდა მოლზე. ხოხავდა _ აგროვებდა მონეტებს. კოცნიდა და ეალერსებოდა ნაპოვნს. გულში იხუტებდა.
_ ეს კაცი , ბებო?
_ ეგ ასე აგროვებს, ითვლის, იხუტებს. მერე დაუბერავს ქარი და მონაპოვარს ფოთოლივით დაუფანტავს. იწვალებს ისევ, მოაგროვებს, დაითვლის, შეინახავს... ისევ ქარი წაართმევს. ასე უნდა იყოს, სანამ არ გამოისყიდის.

მერე თვალდამდგარი შურიანი ანახა.
მერე ხმადახშული ცრუ.
ხელჩაკიდებით დაჰყავდა და ახედებდა აუზებში, სადაც კაცის ანარეკლს:
ან
ენა ეზრდებოდა,
ან
დათვის დრუნჩი,
ან
ვეფხვის კლანჭი,
ან
ღორის დინგი _
იმის მიხედვით, თუ როგორი იყო წყალსჩამყურე კაცი:
ენაჭარტალა
თუ
ძილის მოყვარული
თუ
ანჩხლი
თუ
მუცელღორი...

X X X

_ ბებო, აქ რომ ლამაზი ფერებია – სხვაგან რატომ არ არის ასე?
_ სხვაგანაც ასე რომ იყოს ,დია, აქ ვინღა ინატრებდა მოსვლას?! ჭიშკარს გახედე, შვილო, ნახე, როგორ ხვდებიან ახლადმოსულებს. თავისიანები ხვდებიან სიხარულით _ იციან, სწორადმავალი შეემატათ ერთი კიდევ. ახალმოსულს გაკვირვებული კაცის სახე აქვს. არ იცის ჯერ რომ – ბედნიერია.
_ ჰო, მაგრამ, ბებო ... რამდენი ვნახე ქალი და კაცი ტანჯვით რომ უნდა გამოისყიდოს?!
_ ხო, ეგეც გიჩვენე. მაგრამ ეს ფერებიც ხომ ნახე?! ნაყოფმსხმოიარე ხეებიც?! ჩიტები... ყვავილები. აქაურობის გემო რომ იცოდნენ სხვებმა _ გზას არ გაიმრუდებდნენ იქნებ და სწორად ივლიდნენ უთუოდ. შენ უკვე იცი! ჰოდა, წადი, დია... წადი და იცხოვრე ღმერთით.

X X X
ათასნაირად გამოიკვლიეს: ქირურგებმა, თერაპევტებმა, ფსიქოლოგებმა, ფსიქიატრებმა, სხვებმა და სხვებმა – სამი საათით გარდაცვლილი და უკანმობრუნებული, უცნაურად მომღიმარი პატარა.
ვერაფერს მიაკვლიეს, ვერაფერი დაასკვნეს გარდა ერთისა და ერთხმად:
„_ არავინ დაგიჯერებს და ნურავის უამბობო ამ შენი „მოგზაურობის“ ამბავს! “

–აქ რატომ დგახართ, ბიჭებო?
–რა ვიცი,ბიძაჩემო, წასასვლელი არსად გვაქვს და.....
–არ გცივათ მერე?....
–კი, ცოტა...

* * *
ასფალტს დუქნის ვიტრინიდან გამოსული სინათლე ეფინება...
მაგიდას უსხედან ის სამნი და თვითონ. ღვინო და ცხელი კერძები მოატანინა.
მისი ვაჟის ხნისანი არიან დაახლოებით.
„რა დღეში არიან!!! ამათ ასაკში სად ვიცოდი მე დარდი და გაჭირვება?!
კიდევ კარგი, რომ ვნახე...“
_მიირთვით ბიჭებო, სანამ ცხელია!
ჭიქებს უვსებს...ერთხანს ჩუმად არიან... მერე ნელ–ნელა ეშლებათ
ლაპარაკის საღერღელი, საუბრობენ ,იცინიან, სვამენ...
სადღეგრძელოს – სადღეგრძელოს აშველებენ,მღერიან...


* * *
მხიარული განწყობით დატოვეს დუქანი...
გზას აუყვნენ...
ბიჭებმა – მართალია ბნელი გზაა, მაგრამ მოკლეზე გადავიდეთ,
ერთმანეთს მივეშველებით და ხიფათი არაფერი შეგვეყრებაო... დაჰყვა
მათ ნებას – ოთხი ლანდი შეერწყა გზის სიშავეს.
* * *
სადარბაზოსთან შეჩერდა ნასვამი, სევდაშეყრილი, უქურთუკოდ, დამტვერილი ...
ერთხანს შედგა თავჩაქინდვრით...
მოაჯირს ჩამოეყრდნო...
„მე შევიყვარე ისინი ... შევიყვარე ... მათ კი...
მათ მე გამძარცვეს... გამძარცვეს....... მე მათ – გამძარცვეს!“
საწოლზე ჩამოჯდა – მწვავე ტკივილის გრძნობს მკერდის არეში.
ჭადრების ლამპიონების შუქს სწრაფი ცვალებადობით ეფინება ხან წითელი,
ხანაც ლურჯი სხივები...
„გაუძელი, სასწრაფო უკვე გზაშია!!!“

-ეე, აბა, მოდი ახლა, ჩვენ ქალებს გაუმარჯოთ, სუ კარგად იყვნენ, ჯამრთელადა... ჩვენა მაგათთვინ გაგვეძლოს და მაგათა კიდე ჩვენთვინა. მიდი, გადაჰკარი უცება და ისეთ ამბავს მოგიყვები, როო...
ამასწინათა, ბაზრობაზე წავედიი... ესეც თან გამამყვა, ჩემი კნეინაი. მეეო, ათასი პაჭი–პუჭა მააქ საყიდელიო. წავიყვანეი, მა რა მექნა, სუ შემომაგლეჯდა საროჩკასა. ეგრე იცის, რო გაბრაზდება, თავისას კი არ მოჰკიდებს ხელსა, ჩემებსა გლეეჯს.
ჰოდა, შევედით ბაზრობაზეე... მე საროჩკას ვეძებ ჩემთვინა, ეგა კიდე პაჭი–პუჭებსა თავითვინა... აქეთური, იქითური, ვიყიდე საროჩკაი, როგორც იქნა. კაი კია, ხო იცი შენა, შავია სულა, არც უთო უნდა, არც არაფერი. რავი, ეგება გარეცხვაც არა ჭირდებოდეს... მოკლედ, კაი რამეა, გაჩვენებ მერე, ალეს გასვენებაში უნდა ჩავიცვა...
ჰოდა, გიყვები: ვიყიდე საროჩკაი და გამოვედი გარეთა. ამას უთხარი, ჩემ კნეინასა: ქალოო, სანამ შენა პაჭი–პუჭებსა ბოლომდე აარჩევ, მე იქით გადავალ, პრაკლადკები უნდა გამოვართვა ჯიგაროსა-მეთქი. ახტა-დახტა ვანკა–სტანკასავითა, ოტკის დარდი გაქ შენა, პრაკლადკების კი არაო.
-აგე, საცა მემაროჟნე დგაას, ზონტიკიანი, იქ დამელოდეი, თორე, მე ვიცი შენა, სუ წყალში გადაგიყრი მაგ პაჭი–პუჭებსა–მეთქი,- დავუბრიალეი თვალები ჩემებურადა.
რაღა ექნა, რაა, ჩემი ნტრედების გაფრენაი არა აქ ნანახი? გაიტრუნა, ჩაყლაპა ენაი.
მე კიდე, წავედი ჯიგაროსთანა, პრაკლადკებიც ვიყიდეი, ვილაპარაკეთ კიდეცა, ერთი–ორი ჭიქა ოტკაცა ვხუხეით, ჯიგაროს გამოუხდია სიმამრის თაფლიდანა და დავბრუნდი უკანა. დავბრუნდი და დამიბნელდა თვალებში!
აღარც ჩემი კნეინაა იმ ადგილზე, საცა დავტოვეი და აღარც მემაროჟნეი. ეე, რო დამკრა თავშია ურომა, ფეხებში გამიტანა! ემანდ ხო არაფერი იმაიმუნეს–მეთქი? თანა ვფიქრობ, აქამდე არაფერი შემიმჩნევია ჩემი კნეინათვინა და რაღა მემაროჟნეს გაჰყვა,თანაცა, ასე ერთ წამშია,–მეთქი, კაცოო!
ამეხადა თავი, შოჩიკივით ვაცეცებ თვალებსა. გაჯეჯგილია იქაურობაი ხალხითა, მიდი–მოდიან, რამე... ხან ვინ შემხვდება, ხან ვინა, ზდრასტი, ვახტანგა, რას აკეთებ აქაო. მეცა, ვითომა არაფერიი, საქმე მაქ-მეთქი, ხელს ვუწევ ყველასა ვაჟნათა, როგორა ვთქვაა, ცოლს ვეძებ, მემაროჟნეს გაჰყვა-მეთქი, კაცოო!
ამ შავბნელ ფიქრებში ვაარ და მაროჟნიი, მაროჟნიი! არ გავიგონეი?! ვჭყიტეი თვალები და რასა ვხედავ: დადის მემაროჟნეი თავისი ზონტიკიანი ტაჭკითა, პაკრიშკებიანი არ ყოფილა ის ტაჭკაი?! დადის და უკანა კიდე, მოჰყვება ჩემი კნეინაი, ხვითქი გადასდის სახეზედა, ორივე ხელში პაჭი–პუჭიანი პარკები აქ ჩაბღუჯული, ძლივსღა დალასლასებს თავისი ქუსლიანი ტუფლებითა.
- მაროჟნიი, მაროჟნიი! - გააგორებს მემაროჟნეი ტაჭკასა, მოჰყვება ჩემი კნეინაცა, ამოუდგება გვერდში, თან იხედება აქეთ–იქითა, მე მეძებს ნამდვილადა.
ამიტყდა სიცილი, ამას უტირებ ყოფის დღესა–მეთქი, მოვეფარეი ბუტკასა და იქიდან დავუწყეი თვალთვალი.
-მაროჟნიი! - გაგორდება კიდე ტაჭკაი, მიუგორდება ჩემი კნეინაცა, პარკებსაც რო არ უშვებს ხელსა?! მაგის ჩიტია? ვინ იცის რა პაჭი–პუჭები უყრია შიგა.
–მაროჟნიი!- გაგორდება ისევა ტაჩკაი, მიუგორდება ისევა ჩემი კნეინაცა, გასავათებულია უკვე.
ასე სდია კარგა ხანსა, ლამის დაიცალა უკვე ბაზარი. შემეცოდა ბოლოსა, ცოლია მაინცა, მივედი და ავეტუზე უკანა.
- სადა ხარ, ქალო, ამდენ ხანსა! - დავუყვირე ჩემებურადა. ერთი კი შეხტა შიშისაგანა და მერე ისე გაეხარდა ჩემი დანახვაი, რავი, რო მოვიყვანე ცოლადა, მაშინ არ გახარებია ეგრე.
- რაღა სადა ვარ, კაცო! პაკრიშკები ქონია ამ ტაჩკასა. რო წახვედი, ცოტა ხანში მაროჟნიო, დაიძახა ამ დასამიწებელმა მემაროჟნემა, ჰკრა ხელი და არ გააგორა?! გააგორა და აღარ გაჩერდა! ხან ბაზრობის თავში წავიდა, ხან ბოლოშია, ხან თავშია, ხან ბოლოშია... დავყვებოდი უკანა მეცა, მე უბედური. რა უნდა მექნა? რა, განა არ ვიცი, ამასთან რო არ დაგლოდებოდი, სუ გადამიყრიდი ჩემ ნაყიდებსა?! არ გიქნია ეგეთები ჯერა თუ რაა?!- რო ჩაირთოო, აღარ გამოირთო, კაცოო!
წამოვედით სახლში და ვკვდები სიცილითა, ახლა მე მომყვება კუდში ჩემი კნეინაი და მდებს მიწაში ცოცხლადაცა და მკვდრადაცა. მე კიდე ვიცინი, ვიცინი, რო სუ ცრემლები მომდის თვალებიდანა.
მოვედით სახლში, როგორც იქნა. ესა ისევა მწყევლის, მე ისევ ვიცინი. რავი, იქნება და სიხარულისგანა, რო სხვა საქმითვინ ვრ გაყვა მემაროჟნესა...
ამანა კიდე, დაიგულა თავი სახლშია, მოსულიერდა, ჩაიცვა თავისი ახალი პაჭი–პუჭები, დაავლო ბღარებსა ხელი და შენთან გამჩერებელი აღარა ვაარო, დედამისთან გაქუსლა!
მე კი ვიცი,რატომაცა, ახალი რამეები უნდა შეახარბოს იქა ხალხსა, მარა, გაუშვი, ვითომა ვერა ვხვდები ვერაფერსა, ვითომა გაბრაზებულია ჩემზე და სუ წავიდა ჩემგანა...
...არა, მართლა სუ კი არ წავიდა, გენა, ვინ დაიჯერებს მაგასა?! აბა ერთი, ნახეი, როგორი თვალებით მიყურებს-ხოლმე, სიყვარულითა... ხო გაგიგონია შენა, მელასა თავისი მახრჩობელაი ქვეყანას ურჩევნიაო?! ეგეც ეგრეა, ჩემი კნეინაი...

იქნებ მითხრათ (საბავშვო სიმღერა)

(iqneb mitxrat - sabavsho simgera)

ვერ გავიგე, იქნებ მითხრათ,
როგორ მოდის თოვლი ციდან,
ან ფარფატა ფანტელები
როგორ ეფინება მიწას?

იქნებ ცაში დედა მთვარე
შვილ ვარსკვლავებს აბანავებს,
თეთრი საპნის თეთრი ქაფი
როგორც თოვლი, სივრცეს ავსებს?

იქნებ ღრუბლის თეთრ ბალიშებს
დაუდევრად პენტავს ქარი,
და ფთილები თეთრ ფიფქებად
ეფინება მიწას წამში?

ანდა ვერცხლის სერპანტინებს
ანაკუწებს წვრილად სიო,
მერე შობის წინა ღამეს
ფანტელებად დაგვაყრისო.

ვერ გავიგე, იქნებ მითხრათ,
როგორ მოდის თოვლი ციდან,
ან ფარფატა ფანტელები
რატომ ეფინება მიწას?

ეს ცოტა ხნის წინ იდო, სიმღერის გარეშე, ახლა შეგიძლიათ მოუსმინოთ:)
კომპ: ქეთი გაბისიანი

ვინ იცის, დროა...

(vin icis, droa ...)

ვინ იცის, დროა,
გამოვაღოთ ჩვენი სულის
დაგმანული ლუსკუმები
და პეპლებივით დატყვევებულ ანგელოსებს
ამოვაცალოთ ქინძისთავები
მტკივან ფრთებიდან.
ავუშვათ მაღლა თეთრ ალმებად,
რომ იქნებ მივხვდეთ,
რატომ მოდის გარდაცვლილი ჩიტების წვიმა,
რატომ თოვს ფერფლად,
ან მკვდარ თევზებს რად გვიბრუნებენ ზღვები ტალღებად...

ხომ გვქონდა მინის ფერადი ბურთი,
კეთილმა ხელმა შიგ სამყარო რომ ჩაატია:
წინ შემოყრილი ციდა პეპლის წითელი მხარი,
აქაფებული ალუბლები (თუნდაც საკურა),
დაკემსილი ყვითლად ფოთლები,
ან ხეებზე გამჭვირვალე ლოლუების მყიფე საყურე...

ჩვენ, ჯიუტებმა, ამ ფერად ბურთს ხელი გავუშვით
და ძირდამდნარ აისბერგებს გადავამსხვრიეთ.

... დიდი ხანია, მრუმე ღამეში გზა აებნა
პატარა დათვის თანავარსკვლავედს
და დიდ დათვს - დედას,
სევდიანი ბურდღუნით ეძებს.

ხომ არის დრო, რომ აპოვნინონ ანგელოსებმა,
ჩვენი სულიდან პატიების თეთრ ალმებად აშვებულებმა...

ბუტი–ბუტი, ბუტი–ბუტი,
გაიბუტა ბატის ჭუკი,
იბუტბუტა, იჭუჭყუნა,
შეაქცია ყველას ზურგი:

–მარტო ლიზას რომ უყიდეთ,
მეც კი მინდა ბოტები,
შევტოპავდი გუბეში
დიდი სიამოვნებით.

შეეცოდა ლიზას ჭუკი,
გაფუყული, როგორც ბუშტი.
ეფერება, კოცნის, კოცნის:
_ მიჩუქნია ცალი ბოტი.

გამოვიდნენ ერთად გარეთ,
ბოტებს გააქვთ ჭრაჭი–ჭრუჭი.
ცალი ბოტით დადის ლიზა,
ცალი ბოტით – ბატის ჭუკი.

ღრუბლები
––––––––––––––
თამაშობენ ღრუბლები,
ონავარი ტყუპები.
გორაობენ ცაში,
ცაა მათი სახლი.
ქუხქუხებენ, ჭექენ
და ქვეყნა შეძრეს!

ამ დროს დედა მოვიდა,
(სტუმრად იყო მზის სხივთან),
ონავარი ტყუპები
ელვის ჯოხით მიტყიპა.

წკაპ–წკუპ, წკაპ–წკუპ,
წვეთები ეცემიან გუბეში,
თქვენ გგონიათ გაწვიმდა?
ღრიალებენ ღრუბლები.

იღრიალეს, იტირეს,
დედიკომაც იდარდა,
მიეფერა ღრუბლებს და
უცებ გა–მო–ი–და–რა!

მე, უბრალოდ, დედაშენი ვარ.
ჩვეულებრივი დედაშენი.
მარგალიტად არ მიქცევია ქვიშის მარცვალი.
აქ, მიწაზე, ჩვეულებრივ სახლში ვცხოვრობდი
და ჩემს სხეულში შვილად გქარგავდი.
ეს ჩხარუნა, ფერადი მძივიც,
მარგალიტები არ გეგონოს.
ჩვეულებრივი ზღვის კენჭებია –
შენთვის ჩათქმული სურვილებით
შემოწინწკლული.

მე, უბრალოდ, დედაშენი ვარ.
ჩვეულებრივი დედაშენი.
ზამთრის ქარიან ღამეებში,
შეკრული ძნები გუდიანებად რომ იქცეოდნენ,
გადმოვაწყობდი ჩემი სულის ჟივჟივა ფერებს,
სიზმრებს გიქსოვდი
და გიყვებოდი უცნაურ ამბებს კეთილ მოხუცზე ,
დილაობით რომ მზეს აფუებდა,
(მზე ვარცლიდან გადმოდიოდა და მთელ სამყაროს შუქით ავსებდა),
ღამღამობით კი, მის დაღლილ ხელებს
კრიალა მთვარე ამოჰყავდა თოთო ყველივით.

მე, უბრალოდ, დედაშენი ვარ.
ჩვეულებრივი დედაშენი.
მშვიდად ვიცლი სხეულიდან დღეებს, ღამეებს
და შენს გარშემო გამჭვირვალე ზღუდეებს ვაგებ.
შენ არა, მაგრამ მე ხომ ვიცი, რომ სუსტი ხარ,
ბაბუაწვერა.
ყველა ტკივილის წამოქროლვაზე შიშისაგან რომ იფანტება.

და ერთხელაც, დღე–ღამე რომ შემომელევა,
არ შეშინდე.
არაფერი არ შეიცვლება.
მშობლის საფლავი, ეს, უბრალოდ,
დაღლილ შვილთა სულმოსათქმელად დადებული თბილი ქვებია,
ჩამოჯდები, ჩამოისვენებ…

არაფერი არ შეიცვლება.
როგორც ადრე, შენს ბავშვობაში,
ღამიან ცაზე ვარსკვლავების თაფლაკვერებს მოგიპირქვავებ,
სავსე ღრუბლებსაც გამოგიწურავ…
მწვანე ხეებზე ცისარტყელას – საქანელას გამოგიკვანძავ…
გაიღიმე?
ძალიან კარგი.
აქ ვარ.
შენთან ვარ.
მე – დედაშენი,
ჩვეულებრივი დედაშენი
და უბრალოდ, ისევ მიყვარხარ…